Trong bất cứ ngành nghệ thuật nào, nguyên lý thị giác luôn đóng một vai trò vô cùng quan trọng. Một tác phẩm, một công trình được đánh giá “đẹp” và “thuận mắt” khi nó hội tụ và thoả mãn những yếu tố về mặt thị giác, công năng sử dụng.

Nguyên lý thị giác là những quy luật được đúc kết từ quá trình sống và phát triển của con người. Những họa sĩ, kiến trúc sư, nhà thiết kế đã vận dụng nguyên lý thị giác vào các tác phẩm của họ, ngay cả khi họ chưa nhận thức hay đặt tên cho những quy luật này. Hãy cùng An Garden tìm hiểu ngay sau đây.

Nguyên lí thị giác thứ nhất: cân bằng

Sự cân đối không chỉ thể hiện trong bố cục mà còn thể hiện ở màu sắc chúng ta lựa chọn (màu nóng, lạnh, trung tính), sắc độ, ánh sáng, mật độ sắp xếp các chi tiết sử dụng trong thiết kế, tỉ lệ hình,...

Thăng bằng thị giác chính là sự hoán đổi vị trí màu nóng - lạnh, sự phân bố các yếu tố chính - phụ.

Cân bằng đối xứng: tất cả các yếu tố hình (chiều rộng, chiều cao) được đặt đối nhau qua trục, qua tâm và tất cả những gì liên quan được xếp cân xứng trong một bố cục.

Nguyên lí thị giác thứ 2: nhịp điệu

Nhịp điệu là sự lặp đi lặp lại của các yếu tố giống nhau hoặc gần giống nhau.

Tổng hợp cả ba nguyên lí: lặp - đan xen - xếp lớp cao thấp sẽ làm bố cục thêm phần chặt chẽ và sống động. Nhịp điệu dùng để tạo nên sự sinh động và điều hướng cho thị giác. Khi có nhịp điệu, nội dung chính trong thiết kế của bạn sẽ được thị giác dẫn dắt một cách nhịp nhàng, giúp chúng nổi bật và xoáy sâu vào thông tin bạn muốn truyền tải.

Nguyên lí thị giác thứ 3: Đường dẫn

Nếu nhịp điệu là sự lặp đi lặp lại của các yếu tố thì đường dẫn chính là hướng để dẫn thị giác người xem theo ý muốn của người thiết kế. Đường dẫn được xem như lực hút thị giác

Nguyên lí thị giác thứ 4: Điểm nhấn

Điểm nhấn là sự nhấn mạnh của một khu vực cụ thể tập trung mà không phải trình bày một mê cung các chi tiết. Trong nghệ thuật nói chung và đặc biệt trong thiết kế cảnh quan, điểm nhấn là một nguyên tắc không thể thiếu của một công trình.

Điểm nhấn xuất hiện khi ta tạo ra trung tâm của sự quan tâm, hay còn gọi là một tâm điểm. Khu vực trung tâm là khu vực mà thị giác có xu hướng tập trung vào đó. Nó là trọng tâm của sự chú ý của người xem.

Ngoài ra, điểm nhấn có thể được tạo ra bởi một thay đổi đột ngột về hướng, kích thước, hình dạng, kết cấu, nhịp điệu, màu sắc, sắc độ hoặc đường nét.

Nguyên lí thị giác thứ 5: Đối lập

Nói cách khác là sự tương phản về nhiều yếu tố: Màu sắc (Nóng - Lạnh), Đường nét  (Thẳng - cong, ngang - đứng v.v.), Hình khối (Đặc - rỗng, Lớn - nhỏ), Hình dạng (Vuông - Tròn), Chất liệu (Mịn - thô ráp) Nhịp điệu (Nhanh - Chậm), Không gian (rộng - hẹp), Cao thấp, Hướng..

Tương phản trong nghệ thuật và thiết kế cảnh quan xảy ra khi hai yếu tố liên quan là khác nhau. Quá nhiều điểm giống nhau sẽ khiến thiết kế trở nên đơn điệu. Nói cách khác việc sử dụng tương phản quá ít có thể gây ra một thiết kế nhạt nhẽo và nhàm chán. Mặt khác, khi sử dụng quá nhiều sẽ gây rối cho thiết kế. Vì thế, chúng ta nên sử dụng một cách vừa phải để sự đối lập đem đến hiệu quả cho thiết kế.

Nguyên lí thị giác thứ 6: Đồng nhất

Đồng nhất là nguyên lí phổ biến trong thiết kế hiện đại. Nguyên lí này đòi hỏi người thiết kế sử dụng những yếu tố, màu sắc, hình khối, chất liệu.. thống nhất xuyên suốt trong nột chủ đề. Đồng nhất sẽ tăng cường sự liên kết đến các chủ đề chính được thể hiện.